Κίνητρο για αυτή την εργασία αποτελεί το γεγονός ότι οι γυναίκες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν διαχρονικά υψηλότερα ποσοστά ανεργίας σε σύγκριση με τους άνδρες, ένα φαινόμενο γνωστό ως χάσμα της ανεργίας μεταξύ των φύλων. Το χάσμα της ανεργίας ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες εγείρει ζητήματα δικαιοσύνης και ισότητας ευκαιριών, επειδή θεωρείται άδικο εάν παρόμοια άτομα αντιμετωπίζουν διαφορετική πιθανότητα ανεργίας λόγω φύλου. Επίσης, εγείρονται θέματα αποτελεσματικότητας, καθώς αποτελεί σπατάλη πόρων να απασχολούνται συχνότερα λιγότερο παραγωγικά άτομα, απλά και μόνο λόγω φύλου. Αυτά, βεβαίως, αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία σε περιόδους οικονομικής δυσχέρειας. Παρόλο που σημαντικές διαφυλικές διαφορές στα ποσοστά ανεργίας καταγράφονται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στην Ελλάδα εντοπίζεται η υψηλότερη. Προς τούτο είναι χρήσιμο για τους σχεδιαστές πολιτικής, και για όποιον ενδιαφέρεται, να γνωρίζουν επακριβώς πού οφείλεται αυτή η διαφορά και πώς συσχετίζεται με άλλα βασικά μεγέθη και λειτουργίες της αγοράς εργασίας. Διαφορετικό μίγμα πολιτικής απαιτείται εάν το χάσμα ανεργίας οφείλεται σε ανεπαρκή παραγωγικά χαρακτηριστικά των γυναικών, και διαφορετικό μίγμα, αν προκύπτει από διαφορετική αντιμετώπιση των γυναικών στην αγορά εργασίας.
Στο εμπειρικό τμήμα της εργασίας αρχικά, χρησιμοποιώντας ατομικά δεδομένα, υπολογίζεται η πιθανότητα ανεργίας ανά φύλο. Στη συνέχεια, με κατάλληλες τεχνικές, οι οποίες ταιριάζουν σε μη γραμμικά υποδείγματα, η διαφορά της πιθανότητας ανεργίας μεταξύ των φύλων διασπάται σε δύο βασικές συνιστώσες. Η πρώτη συνιστώσα αντιπροσωπεύει το κομμάτι του χάσματος που οφείλεται σε διαφορές στα παρατηρούμενα χαρακτηριστικά ανδρών και γυναικών, ενώ η δεύτερη συνιστώσα ποσοτικοποιεί το κομμάτι της διαφοράς που οφείλεται στο πώς η αγορά εργασίας-εργοδότες αξιολογούν τα ίδια χαρακτηριστικά ανά φύλο. Η δεύτερη συνιστώσα αναφέρεται στη βιβλιογραφία συνήθως ως μη εξηγήσιμο ή ανερμήνευτο κομμάτι του χάσματος και ορισμένοι ερευνητές την αποδίδουν σε διακρίσεις σε βάρος των γυναικών. Τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται προέρχονται από την ΕΛΣΤΑΤ και είναι οι τριμηνιαίες έρευνες εργατικού δυναμικού για τα έτη 2004-2014. Προκειμένου να γίνει κατανοητή η εξέλιξη του χάσματος της ανεργίας, καθώς και ο μηχανισμός διαμόρφωσής του, η ανάλυση πραγματοποιείται χωριστά για την περίοδο πριν από την κρίση (2004-2007) και για την περίοδο κατά τη διάρκεια της κρίσης (2010-2014).
Από τα περιγραφικά στοιχεία προκύπτει ότι το ποσοστό ανεργίας των γυναικών στις αρχές της δεκαετίας του 1980 είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο των ανδρών κατά περίπου 6 εκατοστιαίες μονάδες. Το χάσμα της ανεργίας αυξάνεται συνεχώς μέχρι και το 1999, οπότε λαμβάνει τη μέγιστή τιμή του σχεδόν 10,5 εκατοστιαίες μονάδες, κυρίως ως αποτέλεσμα της μείωσης της ανεργίας των ανδρών και της αύξησης της ανεργίας των γυναικών. Έκτοτε, λόγω της ταχύτερης και υψηλότερης αύξησης της ανεργίας των ανδρών, μειώνεται αλλά είναι σταθερά υψηλότερο από 6 εκατοστιαίες μονάδες, κατατάσσοντας την Ελλάδα ως τη χώρα με το υψηλότερο θετικό χάσμα ανεργίας μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Από την ανάλυση προκύπτει ότι το μέρος του χάσματος της ανεργίας, το οποίο μπορεί να αποδοθεί στις διαφορές στα χαρακτηριστικά ανδρών-γυναικών είναι το μεγαλύτερο και παραμένει διαχρονικά σχετικά σταθερό, ακόμα και κατά τη διάρκεια της κρίσης. Εντούτοις, η σχετική του συνεισφορά αυξάνεται, λόγω της σημαντικής μείωσης της ανερμήνευτης συνιστώσας, η οποία καταδεικνύει έναν εξορθολογισμό της αγοράς εργασίας υπέρ των γυναικών. Η μείωση της ανερμήνευτης συνιστώσας πιθανόν να οφείλεται στην αυξανόμενη εισροή γυναικών στην αγορά εργασίας η οποία άλλαξε προς το καλύτερο τα χαρακτηριστικά τους, μιας και οι νεότερες γυναίκες έχουν υψηλότερη εκπαίδευση από τις πιο ηλικιωμένες, καθώς και από τους άνδρες. Ο πιο σημαντικός προσδιοριστικός παράγοντας του χάσματος της ανεργίας φαίνεται να είναι η θέση του ατόμου στην αγορά εργασίας κατά το προηγούμενο έτος. Το στοιχείο αυτό μάλλον χρησιμοποιείται ως ένδειξη παραγωγικότητας από τους εργοδότες καταδεικνύοντας και τις αγκυλώσεις της ελληνικής αγοράς εργασίας. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές αναφορικά με τον κλάδο απασχόλησης το προηγούμενο έτος. Ειδικότερα, κλάδοι οι οποίοι απασχολούν κατά κύριο λόγο άνδρες πλήγηκαν περισσότερο από την ύφεση αυξάνοντας το ποσοστό ανεργίας των ανδρών και μειώνοντας το συνολικό κενό. Επιπλέον, σημαντική συνεισφορά έχουν και άλλες μεταβλητές, όπως η ηλικία, η εκπαίδευση και η εθνικότητα.
Αναφορικά με τη σχέση του χάσματος της ανεργίας μεταξύ των φύλων και των βασικών συστατικών του με διάφορες μεταβλητές που περιγράφουν την ελληνική αγορά εργασίας και τους θεσμούς λειτουργίας της, προκύπτει ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική σχέση, άλλοτε αρνητική και άλλοτε θετική.