Αρ. 110. GREEK AIRPORTS: EFFICIENCY MEASUREMENT AND ANALYSIS OF DETERMINANTS

T. Tsekeris. 2010. (Mε ελληνική περίληψη.) (Εκδοχή του δημοσιεύτηκε το 2011 στο Air Transport Management, 17: 139-141.)

 

Τα αεροδρόμια αποτελούν συγκοινωνιακές υποδομές με ιδιαίτερη σημασία για την περιφερειακή ανάπτυξη και εδαφική συνοχή της Ελλάδας. H εργασία αυτή παρουσιάζει την μέτρηση της τεχνικής αποδοτικότητας των Ελληνικών αεροδρομίων με χρήση της μη-παραμετρικής μεθόδου της Περιβάλλουσας Ανάλυσης Δεδομένων (Data Envelope Analysis ή DEA), με σκοπό τη συγκριτική αξιολόγησή τους (benchmarking). Τα δεδομένα των εκροών αφορούν στον αριθμό των επιβατών και το βάρος (κιλά) των εμπορευμάτων που μεταφέρονται αεροπορικώς, και τον αριθμό των πτήσεων από και προς τα Ελληνικά αεροδρόμια. Τα δεδομένα των εισροών αφορούν κυρίως σε φυσικά μεγέθη των αεροδρομίων, όπως στο εμβαδόν των αεροδιαδρόμων, το εμβαδόν των χώρων στάθμευσης των αεροσκαφών, το εμβαδόν των τερματικών αεροσταθμών, καθώς και τις συνολικές ώρες λειτουργίας κάθε αεροδρομίου. Η διαστρωματική ανάλυση των παραπάνω δεδομένων με τη μέθοδο DEA αναφέρεται στο έτος 2007.

Το παρόν μικροοικονομικό πλαίσιο ανάλυσης προσδιορίζει περιφερειακά αεροδρόμια με σχετικά χαμηλή αποδοτικότητα, σε σχέση με λίγα αεροδρόμια με τη σχετικά μέγιστη αποδοτικότητα (benchmarks). H σημαντική έλλειψη αποδοτικότητας στα περισσότερα περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην σχετικά χαμηλή ικανότητα διαχείρισης των πόρων τους, έτσι ώστε να αυξήσουν το παραγόμενο μεταφορικό έργο. Ωστόσο, τα περισσότερα αεροδρόμια χαρακτηρίζονται από σχετικά υψηλή αποδοτικότητα κλίμακας και εμφανίζουν αύξουσες αποδόσεις κλίμακας.

Τα αποτελέσματα αυτά παρέχουν κίνητρα επενδύσεων για την αναβάθμιση ή/και επέκταση των αεροδρομίων, καθώς και διαχείρισή τους με βάση επιχειρηματικά κριτήρια ώστε να περιοριστεί η ανεπαρκής χρήση των πόρων τους. Η αύξηση του παραγόμενου έργου τους και η εκμετάλλευση των οικονομιών κλίμακας μπορεί να επιτευχθεί και με την ανάπτυξη νέων χωρικών οργανωτικών δομών, με βάση τη λειτουργία κομβικών περιφερειακών αεροδρομίων (regional hubs), στην περιοχή του Αιγαίου και, πιθανώς, σε άλλες περιφέρειες. Επιπλέον, η ενίσχυση του ανταγωνισμού μπορεί να προσελκύσει περισσότερους αεροπορικούς φορείς χαμηλού κόστους, με απευθείας πτήσεις μεταξύ των περιφερειακών αεροδρομίων και αεροδρομίων του εξωτερικού.

Η χρήση μη-παραμετρικών στατιστικών ελέγχων δείχνει ότι, σε αντίθεση με την θερινή περίοδο λειτουργίας (από τέλη Μαρτίου μέχρι τέλη Οκτωβρίου), η χειμερινή περίοδος λειτουργίας οδηγεί σε σημαντικές απώλειες της αποδοτικότητας των αεροδρομίων. Αυτή η επίδραση της εποχικότητας αφορά ιδιαίτερα στα περιφερειακά αεροδρόμια με έντονη τουριστική κίνηση. Το γεγονός αυτό καθιστά αναγκαία τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της ελλιπούς χρήσης των πόρων στα συγκεκριμένα αεροδρόμια κατά τη χειμερινή περίοδο. Τέτοια μέτρα δύνανται να περιλαμβάνουν, π.χ., τον ευέλικτο σχεδιασμό του εσωτερικού χώρου των εγκαταστάσεων των αεροσταθμών, ώστε να προσαρμόζονται περισσότερο στις χρονικά μεταβαλλόμενες ανάγκες των αεροπορικών εταιριών, καθώς και πολιτικές εναλλακτικού τουρισμού για την επέκταση της ζήτησης την χειμερινή περίοδο.

Οι εκτιμήσεις του προτύπου παλινδρόμησης με αποκοπή τιμών (truncated regression) και χρήση τεχνικής bootstrap δείχνουν τη θετική και στατιστικά σημαντική επίδραση της νησιωτικής τοποθεσίας, των απευθείας αεροπορικών συνδέσεων με αεροδρόμια του εξωτερικού και του μεγέθους της ζήτησης στην αποδοτικότητα των Ελληνικών αεροδρομίων. Τα αποτελέσματα υπογραμμίζουν τις ιδιαιτερότητες των αεροδρομίων της χώρας, οι οποίες ενδείκνυνται να λαμβάνονται υπόψη στη διαμόρφωση πολιτικών που επικεντρώνουν στην αναβάθμιση των λειτουργιών τους.

 

(pdf)